Εκκλησίες

Είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και στην οποία λειτουργούνται οι χωριανοί κάθε Κυριακή και γιορτή. Βρίσκεται κτισμένη κοντά στη πλατεία του χωριού.

Κτίστηκε από εράνους και εισφορές της κοινότητας Μαζωτού, το 1963. Βρίσκεται στη θέση παλαιότερου ναού, που κατεδαφίστηκε, για να κτισθεί ο νέος ναός. Υπάρχει πληροφορία ότι στη θέση αυτή, πριν από τον προηγούμενο ναό, υπήρχε άλλος αρχαίος, πάρα πολύ μικρός, που κατεδαφίστηκε και τότε, για τον ίδιο σκοπό.

Το σύστημα αυτό, δυστυχώς υπήρξε πολύ επιζήμιο και καταστρεπτικό, διότι ο αλλεπάλληλος χαλασμός των ναών από τη μια, και από την άλλη ο μεγάλος ζήλος των κατοίκων και των εκάστοτε εκκλησιαστικών επιτροπών για συνεχείς ανακαινίσεις, έγιναν αιτία να χαθούν μεγάλης αξίας εικόνες και ξυλογλυπτική τέχνη.

Συγκεκριμένα στο πρώτο χάλασμα χάθηκε σταυρός μεγάλων διαστάσεων εξαιρετικής τέχνης και στο δεύτερο το παλιό «τέμπλο» της εκκλησίας, με τη δικαιολογία, ότι ήταν λίγο μικρότερο το παλιό τέμπλο και έτσι αντικαταστάθηκε με καινούριο.

Όπως ισχυρίζονται οι κάτοικοι, το παλιό εικονοστάσιο ήταν ασύγκριτα ανώτερο, γιατί τα σταφύλια, τα πουλιά, τα φύλλα και όλες γενικά οι ξυλόγλυπτες παραστάσεις, ήσαν τόσο πετυχημένες, που νόμιζες πως ήταν αληθινές.

Στο ιερό της εκκλησίας υπάρχει εικόνα του Αγίου Γεωργίου, του έτους 1777, που παριστάνει τον Άγιο να κρατεί σπαθί αντί κοντάρι.
Σύμφωνα με πληροφορίες στα παλιά χρόνια υπήρχαν στην περιοχή 2 μοναστήρια που κτίστηκαν από Γεωργιανούς μοναχούς, οι οποίοι κατοικούσαν σε αυτά. Το ένα από τα δύο μοναστήρια ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο.

Γιορτάζεται στις 23 Απριλίου πανηγυρικά, με λιτάνευση της Άγιας εικόνας του Αγίου Γεωργίου.

Σε απόσταση μισού χιλιομέτρου, βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται το ξωκλησάκι του Αγίου Ξενοφώντα του Ξορινού. Η εικόνα του Αγίου, χρονολογείται και ζωγραφίστηκε από το 1821, σύμφωνα με επιγραφή που φέρει η άγια εικόνα του. Την έφερε στο χωριό, ο Χ΄Δήμητρος, καμηλάρης από τη Βουκολίδα της Καρπασίας, που ήλθε και παντρεύτηκε στο Μαζωτό.

Ήταν μια νύκτα του καλοκαιριού, στα μέσα του προπερασμένου αιώνα, που του φανερώθηκε ο άγιος Ξενοφώντας και του είπε:
-«Ξύπνα να πάεις να με φέρεις στο Μαζωτό και το χωριό θα δει μεγάλο καλό από μένα».

Το πρωί ο Χ’Δήμητρος δανείστηκε τη μούλα του γείτονά του και ξεκίνησε να πάει στη Βουκολίδα, που ήξερε που ήταν η εικόνα. Έκαμε μια ολόκληρη βδομάδα, μα έμελλε να στραφεί άπρακτος, γιατί ο παπάς του χωριού από τον οποίο ζήτησε την εικόνα του, αρνήθηκε πως είχε τέτοιο Άγιο στο εκκλησάκι.

Τον επόμενο χρόνο πάλι, του φανερώθηκε ο Άγιος και του ζήτησε να φέρει την εικόνα του στο Μαζωτό. Δανείστηκε ξανά το ίδιο ζώο για να κάμει το θέλημα του Αγίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, που κράτησε αυτή τη φορά ελάχιστες ώρες, κυριαρχούσαν στη ψυχή του τέτοια συναισθήματα δέους, βαθιάς πίστεως και εκστάσεως, ώστε έφθασε στο σπίτι του παπά, σαν υπνωτισμένος. Ξαναζήτησε την εικόνα, μα πάλι ο παπάς του αρνήθηκε. Ο Χ’Δήμητρος όμως ήταν αποφασισμένος να εκτελέσει οπωσδήποτε αυτή τη φορά το θέλημα του Αγίου Ξενοφώντα, και επέμενε να πάνε στην εκκλησία να την βρουν.
– «Πάμε, του είπε, κι είναι στη δεξιά πλευρά των εικόνων δίπλα στο προσκυνητάρι».
Ο παπάς τότε, στη προσπάθεια του να κρατήσει τον Άγιο στην εκκλησία του, παράγγειλε να σηκώσουν την εικόνα απ’ τη θέση της και να τη κρύψουν κάτω από το χώμα, στην αυλή της εκκλησίας. Όταν έγινε η παραγγελία του παπά, τότε ο παπάς, οι επίτροποι και αρκετοί συγχωριανοί πήραν το Χ’Δήμητρο στην εκκλησία, για να δει και ο ίδιος με τα μάτια του, πως δεν ήταν η εικόνα εκεί που τους ανάφερε.

Όταν έφθασαν όμως στην αυλή της εκκλησίας ο Άγιος Ξενοφώντας έδειξε το θαύμα του κι όλοι οι παρευρισκόμενοι έμειναν έκπληκτοι μπρος στο θέαμα που αντίκρισαν. Στο κέντρο της αυλής άναψε μια μεγάλη φωτιά κι όλα γύρω πήραν μια μυστηριώδη όψη. Ο Χ’Δήμητρος σαν σε έκσταση πήγε και σήκωσε το χώμα και κάτω εκεί, μέσα σε καθαρό σινδόνι που δεν έπαθε τίποτε από τη φωτιά, βρέθηκε η εικόνα που ζητούσε. Μετά απ’ αυτό, κανείς δεν τόλμησε να σταθεί εμπόδιο στον ευσεβή απεσταλμένο του Αγίου κι έτσι ο Χ’Δήμητρος πήρε την εικόνα και την έφερε στο Μαζωτό σε μια νύκτα μονάχα.
Η μούλα που τον έφερε καβάλα, μόλις έφθασαν στην αυλή, καταϊδρωμένη και κουρασμένη έγειρε και ψόφησε.

Όλο το χωριό μαζεύτηκε στο σπίτι του Χ’Δήμητρου και αφού σχημάτισαν Θριαμβευτική Πομπή, ψάλλοντες και δοξολογούντες το Θεό, μετάφεραν την εικόνα στο παλιό εκκλησάκι που βρισκόταν, στην θέση του σημερινού και έκαμαν λειτουργία.

Από την άλλη μέρα άρχισαν τα θαύματα του Αγίου.

Ξόρισε όλους τους αλλόθρησκους από το χωριό. Τέτοιο θανατικό τους πλάκωσε, που δεν πρόφθαναν να θάβουν τους νεκρούς τους. Σε ελάχιστο χρόνο εγκατέλειψαν όλοι το χωριό και από τότε ο πληθυσμός παραμένει καθαρά ελληνικός.

Είναι ο κατ’ εξοχήν Άγιος που ξορίζει το κακό και την αρρώστια, γι αυτό πήρε το όνομα Άγιος Ξορινός. Οι χωριανοί γνωρίζουν πλήθος ασθενών, που τους φανερώθηκε και τους έκανε καλά.

Κάθε χρόνο, στις 26 Ιανουαρίου, γιορτή του Αγίου Ξορινού, γίνεται μεγάλη πανήγυρις και μαζεύονται πιστοί απ’ όλα τα μέρη της Κύπρου. Μετά από τη πανήγυρη σ’ όλα τα σπίτια του χωριού, στρώνονται πλούσια τραπέζια για να δεχθούν όλους τους ξένους, γνωστούς και άγνωστους και τα ξεφαντώματα και οι διασκεδάσεις κρατούν πάρα πολλές ώρες.

Πρόσφατα όμως κατά την δεκαετία του 1990, κοντά στο ξωκλήσι κτίστηκε με δαπάνες, τόσο των χωριανών και αποδήμων του Μαζωτού, όσο και άλλων πιστών, μεγάλη καινούργια εκκλησία αφιερωμένη και αυτή στον Άγιο Ξενοφώντα, η οποία λειτουργεί κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα.

Ενάμισι χιλιόμετρο νότια του Μαζωτού, κοντά στη θάλασσα βρίσκεται κτισμένο το παλιό παρεκκλήσι της Παναγίας της Πετούντας. Το παρεκκλήσι αυτό είναι κτισμένο σε ερείπια πόλεως της Ρωμαϊκής εποχής. Φαινόταν το τείχος της πόλης και υπολείμματα παλαιών τάφων. Είναι πλέον διατηρητέο, αλλά όχι ξεχασμένο.
Μικρό, φτωχικό και απέριττο εκκλησάκι, κτισμένο από πέτρα. Δεν έχει την άνεση να φιλοξενήσει πολλούς πιστούς. Λίγο πιο κάτω όμως από αυτό το εκκλησάκι, πενήντα μέτρα απόσταση, σε ένα λοφίσκο επάνω, έχει κτιστεί πρόσφατα (5-6 χρόνια) το καινούργιο εκκλησάκι, αφιερωμένο και αυτό στην Παναγία την Πετούντα. Είναι επενδυμένο με πέτρα πελεκητή και έχει κτιστεί με δαπάνες και εισφορές των Γεωργίου και Ελισάβετ Ρόπα. Όλοι οι πιστοί, σαν γιορτάζει η Παναγία, με ευλάβεια και σεμνότητα αγκαλιάζουν το εκκλησάκι, για να απολαύσουν την λειτουργία και τον εορτασμό της Παναγίας, φέρνοντας τα τάματά τους. Λειτουργεί 5-6 φορές τον χρόνο όταν η Παναγία γιορτάζει, πλην του ευαγγελισμού, που γιορτάζεται στην κεντρική εκκλησία του χωριού στον Άγιο Γεώργιο.
Σύμφωνα με την παράδοση, το ξωκλήσι πήρε το όνομα Πετούντα, γιατί η Παναγία ήλθε πετώντας και κάθισε εκεί. Είναι κατ’ εξοχή η Παναγία της ευφορίας και της ομβρήσεως.

Στη περιοχή αυτή, ανεβρέθηκε κάποτε μια υδρία σχήματος βιολιού. Λέγεται, ότι η υδρία αυτή βρίσκεται τώρα στο Μουσείο του Βερολίνου.

Κοντά στο ξωκλήσι βρίσκεται η πηγή της Παναγίας. Η πηγή αυτή ανοίχθηκε από την Παναγία με το που πάτησε το πόδι της εκεί. Από αυτή την πηγή οι κάτοικοι πήραν νερό για να κτίσουν το ξωκλήσι. Ως σήμερα η πηγή αναβλύζει και λέγεται «Καννούρι», γιατί καννουρίζει το νερό.

Η εικόνα της Παναγίας, βρέθηκε από τον συγχωριανό κύριο Μηνά. Η Παναγία παρουσιάστηκε μια νύχτα στον ύπνο του. Του είπε σε ποια τοποθεσία να σκάψει για να βρει το εικόνισμα της. Την επομένη μέρα ο άνθρωπος ξεκίνησε να πάει για την ανεύρεση της εικόνας. Πήγε, έσκαψε, και βρήκε την εικόνα. Εκεί ακριβώς στο ίδιο μέρος οι συγχωριανοί αποφάσισαν να κτίσουν ένα εκκλησάκι, το οποίο και αφιέρωσαν στην Παναγία. Άρχισαν να κτίζουν την εκκλησία, αλλά κάπου τα χρήματα τέλειωσαν και δεν είχαν την δύναμη να συνεχίσουν τις εργασίες για την ολοκλήρωση του ναού. Η Παναγία τότε, φανερώθηκε και πάλι στον ύπνο του κ. Μηνά και του υπόδειξε που ήσαν τα χρήματά της, για την ολοκλήρωση των εργασιών της εκκλησίας.
-«Θα δεις πολλά παράξενα», του είπε, «αλλά να μη φοβηθείς».

Την άλλη νύχτα ο άνθρωπος έτρεξε να πάει να βρει τα χρήματα εκεί που τον οδήγησε η Παναγία. Σαν έφτασε στο μέρος εκείνο που του υπόδειξε η Παναγία, είδε φως, καμήλες, γαϊδούρια κι ένα σωρό τέτοια, φοβήθηκε κι έφυγε. Την άλλη μέρα πήγε και το ανέφερε στους συγχωριανούς του. Μερικοί τότε πήγαν κι έσκαψαν στο μέρος εκείνο αλλά αντί χρήματα, βρήκαν ένα δοχείο γεμάτο κάρβουνα.
Δεν βρήκαν τα χρήματα γιατί φαίνεται πως το θέλημα της Παναγίας ήταν να τα βρει μόνο ο κ. Μηνάς, τον οποίο και οραμάτισε.

Μια παράδοση αναφέρει, πως πάνω στο μικρό λόφο κοντά στο ξωκλήσι, υπήρχε ναός της θεάς Αφροδίτης και κάτω από τα ερείπια του ναού βρίσκεται ένα ωραίο άγαλμα της θεάς της ομορφιάς.

Οι Ιερείς μας

Πιο κάτω, σας παραθέτουμε τα ονόματα των ιερέων που υπηρέτησαν στο Μαζωτό όπως αυτά παρουσιάζονται στο βιβλίο του Κώστα Παπαγεωργίου*, ΜΑΖΩΤΟΣ, Ένα Χωριό Με Ομορφιά και Ιστορία:

Παπα-Μιχαήλ Βασιλείου 1860;-1880;
Παπα-Παναγής Σάββα 1870;-1890;
Παπα-Αντώνης Αντωνιάδης 1921-1922
Παπα-Αντώνης Μιχαήλ 1928-1929
Παπα-Στυλιανός Φιλίππου 1926-;
Παπα-Κυριάκος Μιχαήλ 1928-1939
Παπα-Μιχαήλ Παντελή
Παπα-Αβέρκιος
Παπα-Γεώργιος Παπαντωνίου
Παπα-Χριστόφορος Τρύφωνος 1945-1973
Παπα-Θεόδουλος Παπαδόπουλος 1973-2002
Παπα-Αναστάσης Φραγκίσκου 2002-2008
Παπα-Σπυρίδων Γεωργίου Από 9/3/2008

Πηγή:
* Κώστα Παπαγεωργίου, ΜΑΖΩΤΟΣ, Ένα Χωριό Με Ομορφιά και Ιστορία, Κύπρος 2009